العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره):
حریم شارع عام
سؤال: آيا شارع عام حريم دارد يا خير و در صورتى كه حريم داشته باشد چه مقدار است؟
جواب: اگر شارع عام در بين املاك مردم واقع شده، حريمى ندارد، پس اگر قطعه زمين مواتى، مثلا به اندازه سه چهار ذراع، در بين املاك مردم باشد و به تردد و راه رفتن جاده عمومى بشود يعنى بواسطه آمد و رفت مردم از آنجا، به صورت جاده عمومى در آيد، بر صاحبان املاك اطراف آن راه، توسعه آن لازم نيست، اگر چه براى عبور و مرور، تنگ باشد و هم چنين اگر كسى در وسط املاك خود راه باريكى را تسبيل كند يعنى آن را براى عبور مردم در اختيار آنان قرار دهد، توسعه آن بر صاحب ملك لازم نيست، اما اگر شارع عام در دو طرف و يا يك طرف محدود باشد به زمين موات، در اين صورت حريم دارد و جايز نيست حريم جاده را كسى تصرف واحياء كند و اندازه آن به قدر حاجت عموم، جهت عبور و مرور خود وحتى جهت عبور وسائط نقليه‌اى كه از آنجا عبور مىكند مىباشد و حد معينى ندارد بنابر احتياط، و محتمل است تحديد بر پنج و يا هفت ذراع در كلمات سابقين و در روايات به ملاحظه زمان خودشان باشد
