سؤال: مستدعى است بفرمائيد كه زمين موات چه نوع زمينى است و هم چنين زمينى كه چندين سال بدون استفاده مانده و هيچ گونه كارى بر روى آن انجام نشده و مربوط به شخصى بوده كه اين شخص مبلغى پول از بانك ايران و هلند وام دريافت كرده ولى وام خود را نپرداخته و به خارج از كشور رفته و بانك مذكور اين زمين را توقيف نموده و سازمان عمران هم اين زمين را بين مردم تقسيم كرده و مردم هم ساختمان كردهاند و بانك ايران و هلند نيز ملى اعلام شده و اين زمين پس از اقدامات قانونى از طريق دادگسترى كه پرونده آن به تهران هم رفته از توقيف بانك در آمده و سازمان عمران نيز اين زمين را موات اعلام كرده آيا اين زمين جزء زمينهاى موات است يا خير و از نظر شرعى اين زمينها كه مردم ساختمان كردهاند و در آنها ساكن هستند چگونه مىباشد؟
جواب: در صورت مفروضه كه زمين قبلا داير بوده و در اثر كار نكردن روى آن باير شده چنانچه صاحبش از آن اعراض كرده فعلا جزء مباحات است كه هر كس مجددا احياء كند مالك مىشود و اگر اعراض نكرده ولى مدت زمانى به سراغش نيامده احتياط اين است كه از صاحبش اذن گرفته شود و به هر حال چنين زمينى باير است و موات نيست و زمين موات بالاصل زمينى است كه اصلا دست نخورده و بدون علاج قابل استفاده نباشد.