فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)

سؤال 1- کسی فقط یک دختر داشته که او را به شوهر داده سپس دامادش را از پیش پدرش به پیش خودش آورده با این قصد که من وارثی غیر از شما ندارم پس شما از حالا بیایید و مال مرا تصاحب کنید دامادش هم بدین جهت پدر خود را ترک کرده و به خانه پدر زنش رفته و زمام امور را به دست گرفته و حدود دو سال مشغول تولید و آبادانی خرابی های سابق شده و بعد از این همه خدمات او دامادش را بدون اینکه حق الزحمتی به او بدهد از خانه اش خارج کرده متمنی است بفرمایید آیا او طبق قانون « لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام» دستمزد داماد را باید بپردازد یا نه ؟

جواب: اگر کار هائی که داماد باید برای پدر زن خود کرده به دستور او بوده و قصد تبرع هم نداشته مستحق اجرت المثل است و گرنه حق اجرت ندارد .

سؤال 2-  آیا بابت حق کمیسیون بنگاه مشاور املاک، چه مقدار باید رعایت شود؟ تا حق به دست آمدۀ از این راه از نظر شرع مقدس اسلام قابل قبول باشد؟

جواب: حدّ  معینی ندارد و موکول به توافق طرفین است و باید از اجحاف خودداری نمایند.

سؤال 3 – اینجانب قبل از چهار سال مبلغ بیست و چهار هزار دینار کویتی از دولت خود برای ساختن منزل به عنوان قرض گرفتم بنا شد شخص مقاطعه کاری با شریک مهندسش این خانه را در حدود مبلغ قرضی به حسب متداول در بازار برای بنده بسازند ولی به علت کمبود وسائل و ناشی گری مهندس منزلی که باید در حدود یکسال تمام شود به دو سال کشید، پس از اتمام منزل مقاطعه کار مبلغ پنجاه و دو هزار دینار از من طلب کرد و اینجانب به سبب گرانی مواد تا حدود چهل و پنج هزار به آنها پرداختم ولی چند نفر اهل فن را به خانه برده همگی متفق شدند که این خانه بیش از چهل هزار نمی ارزد به مقاطعه کار مراجعه کردم و از آنها خواستم که رسید های موجود را به انجانب نشان دهند اول قبول کرد ولی بعد عذر آورد و به جای نشان دادن اسناد خشمگین شد و گفت تمام این مشکلات نتیجۀ اشتباهات مهندس شریک است در نتیجه خرج منزل دو برادر شده است در جواب گفتم این تصادف است که اشتباه شریک شما را من متحمل شوم؟

ایشان باز به بنده پرخاش نموده و گفت برو من چیزی از شما نمی خواهم . ولی بعد از مدتی تلفنی با من تماس گرفت و حقش را مطالبه کرد، به او گفتم اهل فن می گویند این خانه کمتر می ارزد و باید حساب شود اگر حقی نزد من داری به تو می دهم و اگر زیاد گرفتی باید ارجاع دهی . دیگر به سراغ من نیامد حال با توجه به مطالب مذکور به سؤالات ذیل پاسخ بفرمایید:

1-اینجانب در مقابل این شخص شرعاً مسؤلیتی دارم یا خیر ؟ 2-آیا نماز اینجانب در این خان اشکال دارد یا خیر؟ 3 –آیا بر اینجانب لازم است که طرف را هر طور شده پیدا کنم یا خیر؟ 4- در صورت که اهل فن گفتند ارزش خانه کمتر از مبلغی است که من به او داده ام آیا این حجت است که زیادی را از او مطالبه کنم با خیر ؟

جواب: اگر قرار داد مشخصی بین شما و مقاطعه کار منعقد شده تنها همان مبلغی که در قرارداد ملتزم شدید بدهکار هستید در غیر این صورت قیمت مصالحی که به درخواست شما در ساختمان بکار رفته و اجرت المثل کارهائی که به درخواست شما انجام شده ضامن هستید و با پرداخت آن تصرف در خانه و ساختمان برای شما بی اشکال است.