احکام >
کسب های حرام:
ساختن عروسک انسان (مرجع تقلید آیةالله خامنه ای)
سوال با سلام اگر کسی عروسک درست کند و دستانش بدون انگشت باشد آیا باز هم درست کردن چنین عروسکی حرام است چون بعضی از خانمها با نخ عروسک درست میکنند و کامل هست فقط انگشتان دستش را درست نمیکنند.
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله)
جواب چند استفتاء از آیةالله امام خامنه ای (مدظله) در مورد نقاشى و مجسمه سازى از کتاب «اجوبةالإستفتائات»
سؤال 1222: ساخت عروسک و مجسمه و نقاشى و ترسيم چهره موجودات زنده اعم از گياهان، حيوانات و انسان چه حکمى دارد؟ خريد و فروش و نگهدارى و ارائه آنها در نمايشگاه چه حکمى دارد؟
پاسخ: ساخت مجسمه و نقاشى و ترسيم چهره موجودات و لو ذىروح اشکال ندارد. همچنين خريد و فروش و نگهدارى نقاشى و مجسمه جايز است و ارائه آنها در نمايشگاه هم اشکال ندارد.
سؤال 1223: در روش تحصيلى جديد، درسى با عنوان اعتماد به نفس وجود دارد که بخشى از آن مخصوص مجسمه سازى است، بعضى از معلمان به دانش آموزان دستور ساخت عروسک يا مجسمه سگ يا خرگوش و امثال آن را از پارچه يا چيز ديگرى به عنوان صنايع دستى مىدهند، حکم ساخت اشياء مذکور چيست؟ امر معلّمان به دانشآموزان راجع به ساخت آنها چه حکمى دارد؟ آيا کامل بودن يا نبودن اجزاى آنها در حکم تأثير دارد؟
پاسخ: ساخت مجسمه و نيز امر به ساخت آن، مانع ندارد.
سؤال 1224: ترسيم و نقاشى قصه هاى قرآنى توسط کودکان و نوجوانان چه حکمى دارد؟ مثل اينکه از کودکان خواسته شود که بهطور مثال قصه اصحاب فيل يا شکافته شدن دريا براى حضرت موسى(عليهالسلام) و غير آنها را رسم کنند؟
پاسخ: اين کار فىنفسه اشکال ندارد ولى بايد بر اساس متن حقايق و وقايع باشد و از بيان امور مخالف واقع و يا امورى که موجب هتک حرمت هستند، اجتناب شود.
س 1225: آيا ساخت عروسک و يا مجسمه موجودات ذى روح اعم از انسان يا غير آن به وسيله دستگاه مخصوص آن جايز است؟
پاسخ: اشکال ندارد.
سؤال 1226: ساخت زيور آلات بهصورت مجسمه چه حکمى دارد و آيا موادّى که مجسمهها از آنها ساخته مىشوند، در حکم به حرمت تأثير دارند؟
پاسخ: ساخت مجسمه اشکال ندارد و فرقى بين موادى که مجسمه از آنها ساخته مىشود نيز وجود ندارد.
سؤال 1227: آيا بازگرداندن اعضاى عروسک مانند دست و پا و سر، مشمول حکم حرمت مجسمهسازى است؟ و مجسمه سازى بر آن صدق مىکند؟
پاسخ: مجرّد ساخت اعضا يا بازگرداندن آنها، ساخت مجسمه محسوب نمىشود و در هر صورت ساخت مجسمه اشکال ندارد.
سؤال 1228: عمل خالکوبى که نزد بعضى از مردم متعارف است و به اين طريق عکسهايى بر روى بدن کشيده مىشود بهطورى که ثابت باقى مانده و از بين نمىروند، چه حکمى دارد؟ آيا مانع از صحّت وضو يا غسل مىشود؟
پاسخ: خالکوبى حرام نيست و اثرى که از آن در زير پوست باقى مىماند مانع از رسيدن آب نيست و وضو و غسل با آن صحيح است.
سؤال 1229: زن و شوهرى از نقاشان معروف هستند و کار آنان ترميم و بازسازى تابلوهاى هنرى است، بسيارى از آن تابلوها جامعه مسيحى را نشان مىدهند و در بعضى از آنها شکل صليب و حضرت مريم(عليهاالسلام) و حضرت مسيح(عليهالسلام) وجود دارد و صاحبان مؤسسات و شرکتها و برخى افراد از طرف کليساها بعد از آنکه بر اثر قدمت يا غير آن مقدارى از آن تابلوها از بين رفته، براى مرمّت و اصلاح تابلوها به آنها رجوع مىکنند، با توجه به اينکه بيشتر تابلوها به همين صورت هستند و مرمّت تابلو تنها شغل آنان است که با آن زندگى مىکنند و به تعاليم دين حنيف اسلام هم پايبند هستند آيا ترميم آن تابلوها و استفاده از اجرتى که براى اين کار مىگيرند، جايز است؟
پاسخ: مجرّد مرمّت و بازسازى تابلوهاى هنرى اشکال ندارد حتّى اگر جامعه مسيحى را توصيف کند و يا مشتمل بر نقش حضرت مسيح(عليهالسلام) و يا حضرت مريم(عليهاالسلام) باشد و اجرت گرفتن در برابر آن هم اشکال ندارد و همچنين اتخاذ اين کار به عنوان شغل و زندگى با درآمد آن هم بدون اشکال است مگر آنکه ترويج باطل و گمراهى و يا مستلزم مفاسد ديگرى باشد. یاحقّ.