العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مسائل متفرقه نماز:
فضیلت و کیفیت نماز شب
↵رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) میفرماید: نماز شب، وسيله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائكه.
امام صادق(علیه السلام) میفرماید: نماز شب، صورت را زيبا، خلق را نيكو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زياد و قرض را ادا می كند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد. {و} درخانه هاي كه نماز شب، خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد، آن خانه ها نزد آسمانيان همچون ستاره ها درخشانند.
*****
کیفیّت نماز شب
نماز شب 11 ركعت است:
8 ركعت آن، که 4 تا 2 ركعتی است، مانند نماز صبح به نیت نماز شب خوانده میشود.
2 ركعت آن، که به نیت نماز شفع خوانده میشود حمد و سوره بخواند، ولی بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره «ناس» و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره «فلق» خوانده شود.
1 ركعت آن، که به نیت نماز «وتر» خوانده میشود حمد و سوره بخواند، ولی بهتر است بعد ازحمد 3 بار سوره «توحيد» و 1 بار سوره «فلق» و 1 بار سوره «ناس» خوانده شود، سپس قنوت بخواند.
قنوت نماز شب:
(*) 300 مرتبه «العفو»
(*) 70 مرتبه «اَسْتَغْفِرُ اللَّه وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ»
(*) 7 مرتبه «هذا مقام العائذ بك من النار»
(*) برای 40 مؤمن طلب رحمت شود و گفته شود: «اللهم اغفر لفلان» و بجای «فلان» اسم هر مؤمنی را که بخواهد بگوید و سپس بگوید: «رَبِّ اغفِرلي وَ ارحَمني وَ تُب عَلَيَّ ، اِنَّكَ اَنتَ التَّوابُ الغَفُورُ الرحيمِ».
(*) میتوان فقط یک قنوت مختصر خواند و گفته شود: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم».
احكام نماز شب:
1- 8 ركعت به ترتيب نماز شب و سپس 2 ركعت نماز شفع و سپس 1 ركعت نماز وتر، كه با فضيلت ترين نماز شب، نماز وتر و شفع است و دو ركعت شفع برتر از وتر است.
2- براي نماز شب مي توان به نماز شفع و وتر اكتفا كرد،بلكه هنگام تنگي وقت میتوان تنها به نماز وتر اكتفا نمود.
3- وقت نماز شب از نيمه شب تا فجر صادق است ، و هنگام سحر از ساير مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب میشود و افضل از آن خواندن نماز شب نزديكی های فجر است.
4 - مسافر و کسی كه می ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود و كسی كه برای خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذر دارد، مانند پيرمرد و كسی كه از سرد شدن هوا يا جنب شدن در خواب می ترسد و... می تواند نماز شب را قبل از نيمه شب بخوانند.
5 - خواندن سوره در ركعت های نماز شب لازم نيست و مي تواند فقط به خواندن سوره حمد و نیز بدون قنوت بخواند.
6 - نماز وتر 1 ركعت است و میتوان آن رابدون قنوت به جا آورد.
7- لازم نيست همه 11 ركعت را یکمرتبه بخواند، بلكه می تواند در دو سه نوبت بخواند، بلكه اینگونه افضل است، همان طور كه رسول خدا چنین می كرد.
8 - مستحب است نماز شب بلند بخواند تا اگر از خانواده اش كسی بخواهد برای نماز برخيزد بيدار شود. (بشرطی که قصدش ریا نشود) وگرنه بايد آهسته بخواند.
9 - اگر نماز شب از كسی فوت شود می تواند قضایش را روز بجا آورد.
امام صادق از پدران بزرگوارش و آنان از رسول خدا (علیهم السلام) نقل مي كنند كه فرمود: خدای متعال به بنده ای كه نماز شب را در روز قضا كند مباهات می كند و می فرمايد: ای فرشتگان من! اين بنده من چيزی را كه به او واجب نكرده ام قضا می كند! گواه باشيد كه من او را آمرزيدم.
10 - اگرمشغول نمازشب بود و اذان صبح شود، اگر 4 ركعت از نماز شب را خوانده است و بعد صبح شد، بقيه نماز شب را به طور مخفف وبدون مستحبات می خواند.
اگر هنوز 4 ركعت از نماز شب نخوانده بعد صبح شد، همان 2 ركعتی را كه شروع كرده تمام كند و پس از آن 2 ركعت نافله صبح را بخواند و سپس 2 ركعت نماز صبح واجب را بخواند و پس از آن باقیمانده نماز شب را قضا كند.
اگر اصلاً نماز شب را شروع نكرده اذان صبح گفته شود 2 ركعت نماز نافله صبح را اول بخواند و پس از آن نماز صبح را و سپس قضای نماز شب را بجا آورد.
اگر نماز شب را بين الطلوعين بخواند، بهتر است كه نيت ادا يا قضا نكند، بلكه به نيت «ما فی الذمّه» بخواند خواه ادا باشد خواه قضا.
